Phương pháp dạy học là gì? – một khái niệm tưởng như đơn giản nhưng vẫn còn xa lạ với nhiều người. Không biết nó mang ý nghĩa, vai trò như thế nào? Nếu bạn có cùng thắc mắc trên thì hãy cũng nhau tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Phương pháp dạy học là gì?
Contents
Phương pháp dạy học là gì?
Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về phương pháp dạy học. Có người còn tách ra thành “ phương pháp dạy” và “phương pháp học” nhưng tựu chung lại khái niệm được nhiều người ủng hộ nhất khi nhắc đến vấn đề này đó cách thức làm việc giữa giáo viên và học sinh để từ đó học sinh có thể tiếp thu đầy đủ những kiến thức, kỹ năng cần thiết để đáp ứng nhu cầu thi cử, lên lớp và…quá trình làm việc sau này. Trong đó người dạy là giáo viên còn người học là học sinh. Tuy nhiên,một phương pháp dạy học chỉ hiệu quả khi có sự kết hợp giữa hai bên, nhất là ý thức tự học của học trò. Bởi lẽ thầy cô giáo có hướng dẫn tận tình thế nào nhưng trò cứ “vứt một xó”, không chịu tiếp thu thì tất cả cũng trả lại cho thầy, y như câu nói: “chữ thầy lại trả về cho thầy”.
Các phương pháp dạy học hiện nay
Hiện nay, hệ thống giáo dục nước ta vẫn đang áp dụng hai phương pháp đó là truyền thống kết hợp với hiện đại. Giáo viên nào khéo léo trong việc kết hợp này thì hiệu quả tiếp nhận tri thức của học sinh càng cao.
Phương pháp dạy học truyền thống
Trước đây, từ thuở lên ba cho đến hết chương trình phổ thông thì hầu hết chúng ta đều được giảng dạy theo cách truyền thống, nghĩa là thầy đọc trò chép. Thậm chí thầy còn cho học trò chép y nguyên như giáo án của thầy. Ưu điểm của phương pháp này là tránh việc bỏ sót những phần kiến thức quan trọng nhờ bê y nguyên từ vở thầy sang. Tuy nhiên nhược điểm của nó nhiều hơn cả. Khi đó, học sinh sẽ rất thụ động, ít tư duy sáng tạo hơn. Bởi vì cả những câu hỏi khó chưa kịp động não thì cũng được thầy cô giáo diễn giải cho rồi. Thậm chí cách dạy học này sẽ dẫn đến tình trạng học sinh ghi chép đối phó chứ thực chất chưa hiểu vấn đề.
Phương pháp dạy học hiện đại
Giáo dục luôn song hành cùng sự phát triển kinh tế xã hội của nước ta. Khi kinh tế xã hội phát triển nhanh mạnh mẽ đòi hỏi nền giáo dục cũng phải có những phương pháp dạy học tiến bộ, tích cực để đáp ứng nhu cầu trong tình hình mới. Phương pháp giáo dục hiện đại có thể áp dụng nhiều cách như sau:
Cho học sinh tự đọc nghiên cứu
Mấy năm gần đây, nhiều thầy cô đã áp dụng thành công cách này, không còn đi theo lối mòn truyền thống cũ rích,lạc hậu đó là việc cho học sinh đọc nghiên cứu tài liệu. Tất nhiên với phương pháo này thì giáo viên vẫn là người phải hướng dẫn cho học trò để các bạn đi đúng hướng, sử dụng hợp lý quỹ thời gian, tránh đọc không đúng trọng tâm.
Phương pháp dạy học hiện đại có ưu điểm gì?
Sau khi các em nghiên cứu xong tài liệu từ sách giáo khoa hay các sách tham khảo thì bắt đầu tổ chức thuyết trình. Cách này vừa giúp các em ghi nhớ, có ý thức đọc nhiều để trình bày vấn đề mạch lạc. Hơn nữa sau phương pháp này sẽ rèn luyện cho các em kỹ năng mềm không thể thiếu sau này là thuyết trình hay nói trước đám đông.
Sau khi thuyết trình thì sẽ có phần nhận xét giữa các nhóm. Ban đầu giáo viên hãy để tự các nhóm đánh giá, cho điểm nhau. Các em sẽ tranh luận sôi nổi, hình thành kỹ năng phản biện, giao tiếp ứng xử,…Cuối cùng giáo viên mới tổng hợp lại vấn đề,bổ sung những thứ còn thiếu, mở rộng và liên hệ vấn đề với thực tiễn.
Dạy học gắn liền với thực tiễn
Một trong những nối ám ảnh nhất trong cuộc đời của học sinh là đi học nhưng học chẳng vào vì kiến thức lý thuyết dài lại rườm rà rất khó hiểu. Tất cả là do giáo viên dạy lớp đó không biết hoặc chưa liên hệ với thực tiễn để các bạn dễ hình dung. Hầu như kiến thức của môn học nào cũng đều có thể liên hệ được với thực tiễn. Vì vậy, hãy áp dụng ngay cách này để học sinh vừa dễ hiểu bài, nhớ lâu lại không gây nhàm chán cho các em.
Hơn nữa, cách dạy học này còn giúp các em tạo lập thói quen liên hệ khi đềcập đến bất kỳ vấn đề gì. Bởi xu hướng chung của việc ra đề hiện nay thường là đi theo hướng mở. Do đó, nếu thí sinh nào có khả năng liên hệ thực tiễn tốt thì chắc chắn bài thi của em đó sẽ sinh động,hấp dẫn và chắc chắn điểm số sẽ cao hơn.
Ứng dụng công nghệ thông tin vào việc giảng dạy
Lĩnh vực công nghệ thông tin vô cùng rộng. Tuy nhiên, với ngành sư phạm thì giáo viên có thể ứng dụng như sử dụng máy chiếu thay vì viết bảng. Hiện nay hình như ở các trường ĐH mới có cách này còn ở các trường cấp 3 thì thi thoảng có vài tiết, còn các trường tiểu học hay trung học thì hầu như không có. Chưa kể các trường ở miền núi, dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa nhắc đến điều đó sao quá xa vời.
Kết hợp đa dạng nhiều phương pháp dạy học
Không có một phương pháp nào hoàn hảo, phù hợp với tất cả các học sinh. Điều quan trọng là giáo viên cần biết kết hợp, vận dụng ra sao để mỗi phương pháp đều phát huy được những ưu điểm của nó và hạn chế tối đa những nhược điểm. Còn về phía học sinh, việc kết hợp các phương pháp sẽ giúp các em nhận thấy cách nào phù hợp nhất với mình và tự chọn cách đó.
Tóm lại phương pháp dạy học có vai trò rất quan trọng trong việc quyết định đến tương lai của thế hệ học trò đó như thế nào. Nếu phương pháp tốt, phù hợp với số đông thì đa số các em học trò đều học tập tốt, đều thành công và ngược lại nếu dở với đại đa số thì đó chính là thất bại lớn nhất của người làm nghề nhà giáo khi không thể chở học trò qua sông an toàn. Với những nhà giáo hiện nay, tuy có nhiều phương pháp hiện đại nhưng cũng không thể bỏ qua cách truyền thống vì sẽ giúp ích nhiều trong một số trường hợp cụ thể.
Để lại phản hồi